Statische elektriciteit, lekstroom en zwerfstroom.
Hoe gaan onze dieren er mee om?
Diverse soorten stroomspanningen komen vaker voor dan veehouders zelf denken. De veehouder voelt namelijk pas stroom vanaf 42 volt. Runderen en andere dieren zijn hier vele malen gevoeliger voor en voelen al stroom vanaf 3 volt. Hierdoor kan het voorkomen dat producties dalen, er minder voeropname is, onrust in de stal en het welzijn en gezondheid van dieren achteruitgaan.
Wist je dat, als er zwerfstroom op de waterbak staat de koeien eerst met hun tong likken of op het water slaan voor ze durven drinken?
Onder normale omstandigheden vloeit er alleen stroom door de geïsoleerde geleiders die in de elektrische kabels aanwezig zijn. Het kan zijn dat door defecte apparaten en kabels, gebrekkige isolatie van de elektrische installaties, niet of slecht functionerende aardingen of verkeerd gebruik van leidingen lek- en zwerfstroom ontstaat. Verder creëren we weerstand door het verplaatsen van producten door leidingen. Denk hierbij aan voedervijzels en waterleidingen, ook deze statische elektriciteit moet kunnen wegvloeien.
Door automatisering en robotisering zijn er veel meer elektrische apparaten in de stal.
Verder gebruiken we meer frequentieregelaars op diverse apparaten, leggen we stallen vol met zonnepanelen en hebben diverse netwerken (5G) van buitenaf invloed op onze dieren.
Door de juiste materialen en systemen te gebruiken kunnen we veel leed voorkomen.
Verschijnselen van aanwezigheid van ongewenste stromen
- Tegenvallende productie / groei
- Te vaste mest en diep gele urine
- Terugliggende ogen
- Zoolbloedingen
- Onrustig gedrag en mijden van bepaalde plekken in de stal
- Melkstellen aftrappen
- Niet doordrinken/likken/niet meer willen drinken aan drinkbakken
Drinkwatervoorziening
H2O geleidt amper stroom. Door er zouten aan toe te voegen geleidt water wel stroom. Van nature zitten er diverse zouten in het water. U zult begrijpen dat hoe meer vervuiling (zouten) we hebben in het water, er meer geleidingen ontstaan. Ook biofilm geleidt elektrische stromen. Hieruit blijkt dat we ervoor moeten zorgen dat water schoon moet zijn en we ijzerhoudend, vervuild en behandeld water moeten mijden.
Verder transporteren we vaak water door kunststof leidingen. Deze hebben een isolerend effect. Het water is dan "de koperdraad" en geleidt de stroom naar plekken waar we dat niet willen.
Opgewekte statische elektriciteit (stromen) worden dus niet afgevoerd maar geleiden mee in het water. De uiteindelijke bestemming, de drinkbak, kan een buffer worden van opgewekte elektriciteit. Doordat een dier soms een betere of snellere aarding maakt met de ondergrond dan de bestaande (haperende/te dunne) aarding, krijgt een dier stroom wat deze als zeer onprettig ervaart.
Met een simpele multimeter is spanning meetbaar op een drinkbak. Verbind de drinkbak met de (vaak natte) ondergrond waar het dier staat. Bij een perfecte aarding zal de waarde 0 zijn.
|
Meting:
|
Micro-organismen
|
pH
|
Temperatuur
|
Geleiding
|
|
Leidingwater
|
2
|
|
|
|
|
RVS drinkbak
|
299
|
7.3
|
20
|
670
|
|
Betonnen drinkbak
|
1596
|
7.3
|
19
|
505
|
Hoe te voorkomen
Het allerbelangrijkste is in het algemeen dat we schoon water verstrekken aan onze dieren. Langs deze minimale stroom geleiding hebben we daar veel meer andere voordelen mee.
Zorg voor een goede gelijke aarding rondom drinkbakken. Dus zowel de drinkbak als de ondergrond waar het dier staat moet gelijk geaard zijn. Een aparte aarde kan een nadelig effect hebben.
Zorg voor een goede aarding van de stal op één punt. Creëer geen spanningsverschil in de stal door ongelijke aarding.